سايتم

دستگاه عصبي

دستگاه عصبي، اطلاعات را جمع آوري، تحليل، ذخيره و منتقل مي كند. اين دستگاه كاركردهاي حياتي بدن را كنترل مي كند و با جهان خارج تعامل دارد. دستگاه هاي عصبي دو قسمت دارد: دستگاه عصبي مركزي كه مغز و طناب نخاعي را تشكيل مي دهد و دستگاه عصبي محيطي كه از اعضايي تشكيل مي شود كه از مغز و طناب نخاعي منشأ گرفته، به تمام نواحي بدن مي روند. پيام ها به صورت تكانه تهاي الكتريكي ظريف، از طريق دستگاه عصبي، از مغز به بقيه بدن و برعكس منتقل مي شوند. مغز تقريباً‌ تمامي فعاليت ها را كنترل مي كند: هم فعاليت هاي آگاهانه مثل حركت هم فعاليت هاي غير آگاهانه مثل حفظ دماي بدن. همچنين در مورد محيط و وضعيت ساير قسمت هاي غير آگاهانه مثل حفظ دماي بدن. همچنين در مورد محيط و وضعيت ساير قسمت هاي بدن اطلاعاتي را دريافت مي كند. براي مثال، اعصابي كه به چشم ها ختم مي شوند، اطلاعات تصويري را ثبت مي كنند و اعصاب زير سطح پوست، حواسي چون درد را منتقل مي كنند. به علاوه مغز قادر به انجام فرايندهاي پيچيده اي چون يادگيري، حافظه، تفكر و هيجان است و مي تواند بدن را وادار كند كه بر اساس فرايندها عمل كند.

سنگ چيست؟

  سنگ منبعي طبيعي است كه روي زمين يافت مي شود . سنگ ها انواع مختلفي دارند . بعضي سبك و بعضي ديگر سنگين اند ، در حالي كه بعضي هاي شان سخت تر از بقيه اند . سنگ ها رنگ هاي متفاوتي دارند ، براي اينكه از تركيب كاني هاي مختلف تشكيل شده اند . كاني ها به شكل بلورهاي بسيار ريز هستند و مثل دانه هاي نمك به هم چسبيده اند.

    سنگ ها به سه دسته ي اصلي تقسيم مي شوند و عبارت اند از سنگ هاي آذرين ، رسوبي و دگرگوني . تفاوت سنگ ها در اين است كه نحوه ي تشكيل شدن شان با هم فرق مي كند.

سنگ آذرين

   سنگ آذرين ، از توده سنگ هاي مذاب آتشفشاني به نام ماگما يا لاوا (گدازه) تشكيل مي شود كه پس از سرد شدن ، سخت و جامد مي شوند. آذرين يعني آتشين. بازالت و گرانيت  از جمله سنگ هاي آذرين هستند .

سنگ رسوبي

  سرما و يخبندان ، باد ، گرماي خورشيد و نيرو هاي ديگر طبيعت ، سبب متلاشي شدن سنگ ها مي شوند و آنها را به قطعات كوچك تبديل مي كنند . اين قطعات كوچك نيز طي روند فرسايش ، آن قدر خرد مي شوند كه به صورت ذرات ماسه در مي آيند . آب باران اين ذرات ريز را مي شويد و همراه خود به رود خانه ها و دريا مي برد و سر انجام اين ذرات در آنجا ته نشين مي شوند . به اين ذرات ته نشين شده ، رسوب مي گويند . طي گذشت زمان ، اين رسوبات روي هم انباشته مي شوند و در اثر اين فشار ، ذرات به هم مي چسبند و سنگ سختي به نام سنگ رسوبي را مي سازند . ماسه سنگ ،  نمونه اي از سنگ هاي رسوبي است .

سنگ دگرگوني

    گاهي سنگ ها در اثر گرما و فشار فوق العاده زياد ، تغيير مي كنند و نوع جديدي از سنگ ها به نام سنگ هاي دگرگوني را مي سازند . دگرگوني به همان معني تغيير يافته است . مرمر نمونه اي از سنگ هاي دگر گوني است كه منشأ تشكيل آن سنگ آهك است . سنگ آهك در اثر دماي فوق العاده زياد سنگ هاي داغ اعماق زمين و فشاري كه آب وسنگ هاي پوسته ي زمين از بالا بر آن وارد مي كنند ، دگرگون ودر نهايت به سنگ مرمر تبديل مي شود .

كاربرد سنگ چيست؟

     سنگ ها در همه جا يافت مي شوند . در خانه و خيابان هاي تان آن ها را مي بينيد . بعضي ازسنگ ها خيلي سخت و پايدار اند . اين سنگ ها مسالح ساختماني مناسبي هستند . وقتي صخره  سنگ ها را از دل طبيعت بيرون مي آورند و در احداث بناها از آن استفاده مي كنند ، در اين شرايط سنگ  ناميده مي شود . هزاران سال پيش ، مردمان باستان مهمترين بناهايشان را از سنگ         مي ساختند كه بعضي از اين بناها هنوز هم پا بر جا هستند چرا كه در ساختمان اين بناها از      سنگ هاي بسيار سخت ومقاومي ساخته شده است . هرم بزرگ كوفو در جيزا واقع در مصر ، 4500 سال قبل ساخته شده است . در ساختمان اين هرم از دو مليون وسيصد هزار قطعه سنگ بزرگ استفاده كرده اند . فراغنه ي مصر در مقبره هاي سنگي دفن مي شدند ، براي اين كه سنگ از بهترين و مقاوم ترين مصالح ساختماني به شمار مي رفت و مي توانست از پيكر موميايي شده ي آن ها محافظت كند     

آيا مي دانستيد؟

   زماني كه اهرام در ناحييه ي جيزا (مصر) ساخته شدند نماي بيروني شان با سنگ آهك سفيد و نرم تزيين شد . اما بخش اعظم سنگ  آهك به كار رفته در اين اهرام طي گذشت زمان از بين رفته است . اين سنگ ها يا در اثر فرسايش تخريب شده اند يا به سرقت رفته اند و در ساخت ساير بناها مورد استفاده قرار گرفته اند .

امروزه چگونه از سنگ در ساخت بناها استفاده مي كنند؟

    امروزه از خرده سنگ ها در پي ريزي بناها وزيرسازي جاده ها استفاده مي كنند . از انواع سنگ هاي گران قيمت مانند سنگ مرمر هم براي احداث ديوار هاي بناهاي بزرگ و مجلل استفاده مي شود.

چرا مردم به كوه مي روند؟

   كوه توده ي عظيمي از سنگ است كه مانند برجي مرتفع ، زمين هاي اطراف را احاطه كرده است. امروزه گردش گران به ديدن كوه ها مي روند و از آن ها عكس مي گيرند و كوه نوردان به قله ي كوه ها صعود مي كند . در عهد باستان ، مردم به دلايل مختلفي با ديده احترام به كوه ها مي نگريستند . بعضي ها كوه را مانند " خدايان " مي پرستيدند و بعضي ديگر بر اين باور بودند كه "خدايان " بر فراز قله هاي پوشيده از برف و ابر زندگي مي كنند .

آيا مي دانستيد؟

يونانيان باستان كوه المپوس را محل زندگي خدايان شان مي دانسند . بوميان ساكن ناحيه ي مائوري در كشور زلاندندو بلندترين كوه كشورشان را آئوراكي مي نامند . در افسانه ها آمده است كه آئوراكي فرزند خداي آسمان بوده كه تبديل به سنگ شده .

چگونه از سنگ ها براي پاك كردن چيزها استفاده مي كنند؟

   ماده ي اوليه ي بعضي از مواد پاك كننده ، از جنس پودر سنگ است . وقتي اين ماده روي چيزي ماليده شود ، ذرات زيرش لكه ها و چرك سطح آن را مي سايند و از بين مي برند . يكي از روش هاي تميز كردن سنگ ساختمان ها ، بادشن نام دارد كه در اين كهر هم از ذرات سنگ استفاده مي شود . ذرات شن يا ماسه ، با فشار زياد از راه يك پمپ باد ، روي سنگ هاي نماي ساختمان پاشيده مي شوند . اين ذرات مانند مليون ها چكش كوچك به سطح سنگ مي خورند و تمام چرك ها ا از بين مي برند و سنگ را تميز مي كنند .

آزادسازي خرمشهر در روز سوم خرداد ۱۳۶۱ خورشيدي پس از ۵۷۸ روز اشغال^[۲] بعنوان مهم‌ترين هدف عمليات بيت‌المقدس در دوره جنگ ايران و عراق توسط ارتش جمهوري اسلامي ايران (به فرماندهي علي صياد شيرازي) و سپاه پاسداران انقلاب اسلامي (به فرماندهي محسن رضايي) انجام گرفت. اين آزادسازي در پي مرحله چهارم عمليات بيت‌المقدس كه از ۱ تا ۴ خرداد ۱۳۶۱ انجام شد، محقق گرديد.^[۳][۴]

روح‌الله خميني در ۳ خرداد ۱۳۶۱ به مناسبت آزادي خرمشهر پيامي خطاب به ملت ايران صادر كرد. در اولين بخش اين بيانيه آمده است:

با تشكر از تلگرافاتي كه در فتح خرمشهر به اينجانب شده است، سپاس بي‌حد بر خداوند قادر كه كشور اسلامي و رزمندگان متعهد و فداكار آن را مورد عنايت و حمايت خويش قرار داد و نصر بزرگ خود را نصيب ما فرمود.^[۵]

در جريان آزادسازي خرمشهر حدود ۱۶ هزار نيروي عراقي كشته و زخمي شدند و همچنين ۱۹ هزار نفر نيروي عراقي به اسارت نيروهاي ايراني درآمدند.^[۶]ايران در جريان عمليات ۲۶ روزه بيت‌المقدس كه به آزادي خرمشهر انجاميد ۶٬۰۰۰ كشته (۴٬۴۶۰ كشته سپاه و ۱٬۰۸۶ كشته ارتش) و ۲۴ هزار مجروح داد.^[۷]

آزادسازي خرمشهر از لحاظ نظامي نقطه عطفي در تاريخ جنگ ايران و عراق شناخته مي‌شود.^[۸] در ايران از اين عمليات و روز به عنوان نمادي از پيروزي، مقاومت و ايستادگي در برابر دشمن ياد مي‌شود.^[۹] شوراي عالي انقلاب فرهنگي سوم خرداد را در تقويم رسمي ايران به عنوان روز مقاومت، ايثار و پيروزي نامگذاري كرده‌است.^[۱۰]

نبرد در خرمشهر[ويرايش]

موزه دفاع مقدس خرمشهر

موزه دفاع مقدس خرمشهر

موزه دفاع مقدس خرمشهر

در پي آغاز عمليات بيت‌المقدس در نيمه شب دهم ارديبهشت سال ۱۳۶۱ چند هدف عمده استراتژيك و تاكتيتكي از جانب نيروهاي ايراني دنبال مي‌شد اين اهداف عبارت بودند از:

• بيرون راندن نيروهاي متجاوز به پشت مرزهاي بين‌المللي
• نشان دادن برتري قدرت سياسي‌-نظامي و اجتماعي جمهوري اسلامي به عراق و حاميان او در منطقه
• انهدام نيروهاي متجاوز در منطقه بين غرب كارون تا خط مرزي
• آزادسازي خرمشهر از اشغال متجاوزين^[۲]

آزاد سازي خرمشهر در حقيقت از اهداف مرحله چهارم عمليات بيت‌المقدس بود. در ساعت ۲۲:۳۰ شامگاه شنبه، ۱ خردادماه ۱۳۶۱، مرحله چهارم اين عمليات با اعلام رمز يامحمدبن‌عبدالله‌، از بي‌سيم فرماندهي قرارگاه مركزي كربلا به واحدهاي عمل‌كننده، با هدف آزادسازي خرمشهر آغاز شد.^[۱۱] در پايان اين نبرد علاوه بر پايان بخشيدن به ۱۹ ماه اشغال بخشي از حساس‌ترين مناطق خوزستان و آزادسازي خرمشهر، ضربه‌اي سنگين به توان رزمي و روحيه نيروهاي عراقي وارد آمد.^[۱۲] در جريان آزادسازي خرمشهر حدود ۱۶ هزار نيروي عراقي كشته و زخمي شدند و همچنين ۱۹ هزار نفر نيروي عراقي به اسارت نيروهاي ايراني درآمدند.^[۱۳]

پس از فتح خرمشهر[ويرايش]

پس از آزادسازي خرمشهر رزمندگان ايراني در اولين اقدام خود پس از آزاد سازي شهر، در مسجد جامع خرمشهر نماز اقامه كردند. خبر اين پيروزي به سرعت پخش شد و مردم در سرتاسر ايران به خيابان آمدند و به شادي و پخش شيريني پرداختند.^[۶]

فتح خرمشهر انعكاس جهاني داشت و از نظر سياسي عراق با از دست دادن خرمشهر تكيه‌گاهش را براي مذاكره از دست داد.^[۸] جنگ ايران و عراق به طور كلي به دو مقطع تقسيم مي‌شود، مقطع اول مربوط به آغاز جنگ تا آزاد سازي خرمشهر است كه استراتژي ايران نظامي و با هدف بيرون راندن عراق از خاك كشور بود و مقطع بعدي مربوط به پس از آزاد سازي خرمشهر است كه استراتژي ايران دوگانه بود.^[۱۴]

آن طور كه صياد شيرازي نقل مي‌كند، استراتژي پس از آزادي خرمشهر استراتژي سياسي شد و شامل انجام يك عمليات نظامي براي تحقق صلح و با استفاده از عمليات نظامي براي آنكه بتوان از طريق ديپلماسي جنگ را تمام كرد. به عبارت ديگر تصميم بر آن بود تا عمليات نظامي به عنوان ابزاري در خدمت ديپلماسي قرار گيرد. اين استراتژي سياسي بود هدف عمليات و جنگ نبود بلكه هدف حمايت از سياست خارجي بود.^[۱۴]

3 - مذهب سنى ، به جاى شيعه برقرار گرديد، زيرا مذهب شيعه كه از جانب شاه اسماعيل صفوى ، در ايران شايع گرديده و همواره موجبات خونريزى و جنگ هاى ايران و عثمانى را فراهم ساخت ، هرگاه اهالى ايران به سلطنت ما (نادر) راغب باشند. بايد به مذهب اهل سنت سالك شوند، ليكن چون حضرت امام جعفر صادق (ع )، ذريه رسول اكرم (ص ) است ، ايرانيان بايد او را پيشواى مذهب خود بدانند و در فروع مقلد طريقه اجتهاد آن حضرت باشند با انتخاب نادر، به عنوان پادشاه جديد مملكت ايران ، جشن ها و چراغانى هاى بسيارى در سراسر ايران برپا گشت ⁽⁴¹⁷⁾.
ويلم فلور در كتاب حكومت نادرشاه مى نويسد:
اما نادر، فرمان داده بود كه او را نه شاه بلكه ولى نعمت بخوانند، مانند پيشين بر زمين مى نشست و بر مسكوكات نادرى عنوان شاه نوشته شد و تنها به كلمه نادر بسنده گرديد ⁽⁴¹⁸⁾.
نادر، پس از تاج گذارى در سال 1736 م . جهت رفع كمبود اقتصاد كشور و انتقال ثروت ، دست به كشورگشايى زد. ابتدا هرات و قندهار، سپس ‍ هندوستان كه غنايم فراوانى را به همراه داشت . به طورى كه مورخين ، آن را بيش از 700 ميليون روبل تخمين زده اند. هم چنين ، خان نشين هاى خيوه و بخارا، جزو دولت نادر درآمد، پس از آن داغستان و سپس در سال 1746 طى قراردادى بحرين را جزو ايران نمود ⁽⁴¹⁹⁾.
نادر در دوران سلطنت (حدودا) دوازده ساله ى خود - (1148 - 1160 ه .ق - به احياى وحدت ايران و تصرف مجدد كشورهايى اهتمام ورزيد كه صفويان پس از تسخير، از دست داده بودند ولى با اين وجود مخارج لشكركشى هاى دايمى نادر، از محل ماليات هاى گزاف و باج هاى سنگين ، باعث رنج و محنت مردم گرديد. مثلا، در سال 1736 م . كه درصدد برآمده بود، مجددا قندهار را تسخير كند، چنان مردم كرمان را در تنگنا قرار داد كه تا 7 - 8 سال پس از آن دچار قحطى شدند يا در فوريه سال 1738 م . مردان و زنان كرمان را وادار نمود كه براى سپاه وى از كرمان تا قندهار حمالى نمايند، زيرا چهارپايان باركش لشكر او كم بودند. ژان اوتو كه در سال 1737 م . از بغداد به اصفهان سفر كرده است مى نويسد: حال و روز دهقانان و عامه مردم خوب نيست و پس از اين كه در 1739 م . به بغداد باز مى گشت خبر مى دهد كه وضع آنان خراب تر شده است .
موقعيت نظام ارضى  
در دوران سلطه ى افغانان خرابى اى كه خاصه در اصفهان و حوالى آن به بار آوردند، شايان توجه است و چنين مى نمايد كه احتمالا در هنگام محاصره ى اصفهان بسيارى از اوراق و دفاتر ديوانى از ميان رفته باشد، از اين رو اگر استنباط كنيم كه امر اداره كردن زمين و مالكيت زمين - لااقل در ناحيه ى اصفهان و نه جاهاى ديگر - دچار اختلال بسيار شده است به خطا نرفته ايم .
از نظر تاريخ زميندارى و اداره امور ارضى ، دوره ى افشاريه اهميت فراوانى ندارد و موجب تغييرات و تحولات ديرپايى درين زمينه نشده است . ظاهرا ميل غالب بر اين بوده است كه در اداره ى امور تيول ها، و سيور غال ها نظارت دقيق ترى كنند و آن ها را از صاحبانش پس بگيرند.
چنين مى نمايد كه نادرشاه به طور كلى ، امراى خود را از تحصيل ملكه و مال منع مى كرده است فرمانى از نادرشاه به عنوان سهراب بيگ وزير، هرات صادر شده است كه در آن ، نادر پس از اشاره به اين كه سهراب بيگ ، براى خود در قلعه هرات بناهايى ساخته است ، مى گويد كه او - يعنى خود نادرشاه - پيوسته خانه به دوش است و سهراب بيگ حق ندارد كه در آن جا زمين را مالك شود، از اين رو، به سهراب بيگ فرمان مى دهد كه ابنيه جديد و حمام و املاكى كه او در دارالسلطنه هرات و توابع آن مالك شده است به مالكيت ديوان درآورد و املاك خود را محدود به خانه اى كند كه بايد در آن به سر برد، و اوقافى را كه پيش از آن صرف به دست آوردن ملك و آب مى كرد وقف امور مملكتى كند.
با اين همه ، بايد دانست كه دوران فرمانروايى نادر، چندان كوتاه بود كه در آن واحد، با گرفتارى هاى خارجى او داخلى نتوانست راه و رسم تيول دادن را دگرگون كند ولى بيش از پيش سياست نادر، در جابه جايى و اسكان عشاير همچون اسلاف خويش دنبال گرديد، زيرا در پاره اى از موارد مى خواست سرزمين هايى كه تازه تسخير كرده بود، امن نگاه دارد.
جابه جايى و اسكان ايالات ، از سياست هايى بود كه نادر به دليل احتمال عصيان سركشان به انجام رساند.
در (1730 - 1734 م .) فرمان داد، تا پنجاه الى شصت هزار خانوار از عشاير آذربايجان و عراق عجم و فارسى به خراسان كوچ كنند. در سال 1732 م . شصت هزار تن از ابداليان حوالى هرات را به مشهد و نيشابور و دامغان كوچ داد. در همان سال سه هزار خانوار از عشاير هفت لنگ بختيارى را به خراسان فرستاد. در سال 1736 م . پس از فرونشاندن آتش شورش هاى بختيارى ها، عده ى ديگرى از عشاير هفت لنگ را با عده يى از عشاير چهارلنگ كه بالغ بر ده هزار خانوار مى شدند به تربت جام خراسان كوچ داد.
هنگامى كه نادرشاه در 1732 م . به تفليس رسيد شش هزار خانوار از گرجيانى را كه با وى دشمن بودند به خراسان تبعيد كرد ⁽⁴²⁰⁾.
ظاهر نادرشاه و جانشينانش - مانند شاهان سلف - ايلات و عشاير را بيش تر به وسيله خان ها اداره مى كردند. در سال 1746 م . نادرشاه على صالح خان را به رياست ايل هفت لنگ منصوب كرد. ضمنا نادرشاه در سال 1736 م . تخت و تاج را پذيرفت و شرط كرده كه مذهب سنى ، جانشين مذهب شيعه گردد، سپس على فرمانى ، شمار معتنابهى از اموال و املاك اوقاف را از مردم تحويل گرفته و آن ها را به انضمام املاك خالصه ، در دفاتر ثبت اراضى ، كه پس از آن ، معروف به وقعات نادرى شد وارد كردند. در مواردى كه واقف يا متولى از متنفذان بود، موقوفه را تسليم نمى كرد، اگرچه اسم آن در وقعات نادر ثبت شده بود ساير متوليان ، از ترس آن كه اموال و املاك اوقاف تحت توليت آنان را غصب كنند، از ارائه وقف نامه امتناع مى ورزيدند، اين مساله به ديگران هم فرصت مى داد تا اين گونه موقوفات را به نام خود ثبت كنند. از اين گذشته مستوفيان نمى توانستند، از ثبت اين املاك به عذر موقوفه بودن ، آبا ورزند، زيرا فرض قضيه اين بود كه نادر، همه ى موقوفات را غصب كرده است ⁽⁴²¹⁾. ژان اوتو، در سفرنامه خود در اين باره مى نويسد:
نادر، بى درنگ فرمان داد تا بررسى هاى درستى از اوقاف مملكت و درآمدهاى آن بشود. پس از چند روز رسيدگى به حساب هاى اوقاف رسيدند و وضعيت آن را روشن نكردند و صورت هاى آن را به شاه دادند، معلوم شد كه درآمدهاى ساليانه اوقاف كه نصب اين جماعت مى شده پيش ‍ از يك ميليون تومان بوده است اين چنين اعتبار و سرمايه بى نهايت مورد نياز ارتش مى باشد فرمان داد كه اين درآمد را به خزانه دولت واگذار كنند ⁽⁴²²⁾
چون نادر مى خواست اموال و املاك اوقاف را از دست مردم خارج كند، اين كار سبب اختفاى مالكيت حقيقى آنان شد. نادر پيش از آن كه بتواند فرمان خود را درباره اوقاف كاملا اجرا كننده كشته شد.
جانشين وى عليقلى عادل شاه ، فرمان مزبور را لغو و بعضى از املاك مغصوب را به مردم پس داد.
 .

از ميان بيش از هزار زن، كه در طول سلطنت سي و هفت   ساله فحتعلي شاه قاجار در حرمسراي او زيسته‌اند و نام قريب به ۲۰۰ تن از آنان در منابع مختلف مربوط به قاجاريه ثبت شده است، طاووس خانم، ملقب به تاج الدوله، بيش از هر زن ديگري در دوران سلطنت دومين پادشاه سلسله قاجار اثر گذاشته و تنها زني است كه تا پايان عمر فتحعلي شاه محبوب و سوگلي حرم اين پادشاه عشرت‌طلب بوده و بيش از زنان ديگر دومين پادشاه قاجار براي او فرزند آورده است.

ميرزا عبدالوهاب معتمدالدوله معروف به نشاط اصفهاني از شعراي معروف دربار فتحعلي شاه كه بر تاج‌الدوله نقش پدر داشت ازدواج شاه و او را فراهم كرد.

طاووس هنگام ازدواج با فتحعلي شاه دختر زيبائي بوده، ولي تعداد زنان زيبا در حرمسراي عريض و طويل فتحعلي شاه كم نبود. آنچه موجب دوام علاقه و محبت فتحعلي شاه به طاووس شد، كمال او بود نه جمال. طاووس كه در مكتب نشاط اصفهاني شاعر معروف دوران فتحعلي شاه تربيت شده بود بعد از عروسي با شاه از مصاحبت او برخوردار بود و شعر هم مي‌گفته،‌ ولي از اشعار او در هيچ يك از منابع مربوط به قاجاريه كه در دسترس نويسنده بوده است، نمونه‌اي مشاهده نشد.

طاووس چون از يك خانواده معمولي بود به عقد ازدواج منقطع فتحعلي شاه درآمد، ولي جشن عروسي او با شاه قاجار، از مراسم بسيار باشكوه عروسي دوران سلطنت فتحعلي شاه بود. در آن تاريخ شاهزاده حسنعلي ميرزا ملقب به شجاع‌السلطنه (پسر ششم فتحعلي شاه) حاكم تهران بود و به دستور او شهر را به خاطر عروسي پدرش با اين دختر اصفهاني آذين بستند. تخت مرصعي را كه تخت خورشيد نام داشت براي شب عروسي آماده كردند و بعد از شب زفاف با طاووس، به امر فتحعلي شاه اين تخت را «تخت طاووس»‌خواندند، كه هنوز بر روي اين تخت مرصع و گرانبها باقي مانده است.

طاووس در همان چندماه اول زندگي زناشوئي با فتحعلي شاه، به قدري علاقه و توجه پادشاه قاجار را به خود جلب نمود كه شاه به او لقب «تاج‌الدوله» اعطا نمود و تصميم گرفت او را به عقد ازدواج دائم خود درآورد و قصد داشت يكي از چهار زن عقدي خود را طلاق بدهد و طاووس را به عقد دائمي خود درآورد، ولي طاووس حاضر نشد و ترجيح داد همچنان زن صيغه شاه بماند. همچنين فتحعلي شاه مقرر فرمود كه يك دست عمارت تام‌الاجرا از اندروني و بيروني و حمام، مشتمل بر تالارهاي آئينه متعدد مانند موقع تمكن و نشيمن خود خاقان مغفور كه معروف به عمارت چشمه بود، براي تاج‌الدوله ساختند.

اوضاع و اسباب تجمل تاج‌الدوله به همه جهت از حرمخانه خارج بود و دستگاهي جداگانه داشت از فراشخانه و اصطبل و غيره. ميرزا حسين، پسر مرحوم ميرزا اسدالله خان برادر مرحوم ميرزا آقاخان صدراعظم، وزارت تاج‌الدوله را داشت. ماهي هزار تومان به اسم سبزي مطبخ تاج‌الدوله از دفتر برات صادر مي‌شد.

طاووس كه تا پايان عمر فتحعلي شاه، زن سوگلي و مورد علاقه او باقي ماند ۹ فرزند براي فتحعلي شاه به دنيا آورد، كه شش تن از آنان، سه پسر (سيف‌الدوله، نيرالدوله و عضدالدوله) و سه دختر (شيرين جهان خانم، شمس‌الدوله و مرصع خانم) زنده ماندند. پسران به مقامات مهمي رسيدند و دختران با شاهزادگان قاجار ازدواج كردند.

از ميان فرزندان طاووس، سلطان محمد ميرزا ملقب به سيف‌الدوله پسر ارشد طاووس مورد توجه و علاقه مخصوص فتحعلي شاه بود، به طوري كه در سيزده سالگي حكومت ايالت بزرگ اصفهان را به او واگذار نمود و يوسف خان گرجي سپهدار را به وزارت او برگماشت. سيف‌الدوله در زمان فوت فتحعلي شاه در اصفهان هم حكومت اصفهان را داشت و تشريفات كفن و دفن فتحعلي شاه تحت نظر وي انجام پذيرفت. سيف‌الدوله بعد از مرگ پدر مدعي سلطنت نشد، ولي به برادرزاده بيمار و ناتوانش محمدشاه هم اعتنائي نداشت، به همين جهت به صوابديد ميرزا ابوالقاسم قائم مقام اولين صدر اعظم محمدشاه به تهران احضار شد و چندي بعد همراه مادرش به عتبات عاليات رفت و در بغداد اقامت گزيد.

در منابع مربوط به دوره قاجاريه، اعم از منابع داخلي و نوشته‌هاي مؤرخين خارجي، به نفوذ تاج‌الدوله يا طاووس در وقايع بيست سال آخر سلطنت فتحعلي شاه و عزل و نصب حكام و مقامات مهم اين دوره اشاره شده، ولي همه مؤرخين داخلي و خارجي به نيكي از او ياد كرده‌اند. او زني مؤمن و متدين و دلرحم و با عاطفه بوده و هر مظلومي به درگاه او پناه مي‌برد مأيوس برنمي‌گشت.

در روزهاي بيماري فتحعلي شاه در سفر اصفهان نيز كه به مرگ وي انجاميد طاووس تنها زن از صدها زن حرمسراي شاهي بوده كه در كنار شوهر ۶۸ ساله‌اش مانده و از او پرستاري مي‌نمود.

براي پي بردن به بزرگ منشي و سعه صدر تاج‌الدوله يا طاووس اصفهاني، همين فقره انصراف از تصاحب جواهراتي كه حداقل يك ميليون تومان به پول آن روز قيمت داشته و ارزش امروز آن هزاران برابر است كفايت مي‌كند.
 خودداري او از پيوستن به جمع زنان عقدي فتحعلي شاه نيز، كه مستلزم طلاق يكي از چهر زن عقدي او بود نمونه ديگري از بزرگواري و اعتماد به نفس اين زن است و با يان كه بعدها با فوت يكي از زنان عقدي شاه، اين امكان براي او فراهم شد كه بدون التزام فتحعلي شاه به طلاق يكي از زنان عقديش به عقد دايم او در آيد، از حرف خود كه نمي‌خواهد ساعت سعد جاري شده صيغه عقد منقطع او به هم بخورد برنگشت و تا آخر عمر زن صيغه فتحعلي‌شاه بود.

تاج‌الدوله بعد از درگذشت فتحعلي شاه به اتفاق پسرش سيف‌الدوله به زيارت عتبات رفت و دو مرتبه نيز به حج بيت‌الله مشرف شد. تاج‌الدوله سالهاي پاياني عمر خود را در نجف اشرف به سر آورد و مقبرهع‌اي براي خود در مجاورت حرم حضرت اميرالمومنين ساخت، كه هم اكنون نيز برقرار و معروف است. چند تن از اولاد تاج‌الدوله هم در زمام حيات او در نجف اشرف اقامت گزيدند نسل پنجم و ششم آنها هم اكنون در بغداد و نجف و كربلا زندگي مي‌كنند.